Tìm Hiểu Về Quá Trình Hòa Giải Tranh Chấp Đất Đai

Hòa giải tranh chấp đất đai là một trong những biện pháp được khuyến khích khi xảy ra vấn đề. Trong trường hợp nào thì giải quyết bằng hòa giải được? Trường hợp không hòa giải tranh chấp được thì xử lý như thế nào? Cùng Dignity Law tìm hiểu rõ hơn qua bài viết dưới đây nhé!

1. Tranh chấp đất đai là gì?

Theo khoản 24 Điều 3 Luật Đất đai 2013

• “Tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai”.

2. Hòa giải tranh chấp đất đai 

Hòa giải trong tranh chấp đất đai là quá trình giải quyết xung đột hoặc tranh cãi liên quan đến quyền sở hữu hoặc quản lý đất đai. Hòa giải thông qua thỏa thuận, đàm phán để đạt được giải pháp hợp tác. Điều này thường bao gồm sự thương thảo, trao đổi thông tin và đánh giá cùng với mục tiêu. Từ đó tìm ra các giải pháp chấp nhận được cho tất cả các bên liên quan.

Theo Khoản 1 Điều 202 Luật Đất đai 2013 quy định như sau:

“Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở”.

Tham khảo thêm: Giải Quyết Tranh Chấp Đất Đai Đã Có Sổ Đỏ Như Thế Nào?

3. Hòa giải tranh chấp đất đai ở đâu

Theo điều 202 Luật Đất đai 2013”

“Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp không hòa giải được thì gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm tổ chức việc hòa giải tranh chấp đất đai tại địa phương mình; trong quá trình tổ chức thực hiện phải phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã và các tổ chức thành viên của Mặt trận, các tổ chức xã hội khác. Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân cấp xã được thực hiện trong thời hạn không quá 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai”.

4. Hòa giải tranh chấp đất đai trong bao lâu

4.1 Đối với hòa giải ở cơ sở

Trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày được phân công, hòa giải viên bắt đầu tiến hành hòa giải. Trừ trường hợp cần thiết phải hòa giải ngay khi chứng kiến vụ, việc hoặc các bên có thỏa thuận khác về thời gian hòa giải.

4.2  Đối với hòa giải tại UBND cấp xã

Theo khoản 3 Điều 202 Luật Đất đai 2013, thủ tục hòa giải tại Ủy ban nhân cấp xã được thực hiện trong thời hạn không quá 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết.

Tham khảo thêm: Quy Định Và Thủ Tục Về Luật Thừa Kế Đất Đai Không Có Di Chúc

5. Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai

Bước 1: Tiếp nhận và xử lý hồ sơ tranh chấp đất đai

Pháp luật không quy định cụ thể hồ sơ giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã. Về cơ bản hồ sơ yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai phải bao gồm: 

• Đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai
• Biên bản hòa giải tranh chấp đất đai ở cơ sở; bản sao
• Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (quy định tại Điều 100 của Luật đất đai 2013 nếu có)
• Trích lục thửa đất; giấy tờ mua bán, sang nhượng đất; 
• Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất; 
• Giấy Chứng minh nhân dân của người yêu cầu…

Bước 2:  Khi nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai, Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm thực hiện các công việc sau:

• Thẩm tra, xác minh tìm hiểu nguyên nhân phát sinh tranh chấp, thu thập giấy tờ, tài liệu có liên quan do các bên cung cấp về nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất và hiện trạng sử dụng đất;
• Thành lập Hội đồng để thực hiện hòa giải. Thành phần Hội đồng gồm:

+ Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân là Chủ tịch Hội đồng;

+ Đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã, phường, thị trấn;

+ Tổ trưởng tổ dân phố đối với khu vực đô thị;

+ Trưởng thôn, ấp đối với khu vực nông thôn;

+ Người có uy tín trong dòng họ, ở nơi sinh sống, nơi làm việc;

+ Người có trình độ pháp lý, có kiến thức xã hội;

+ Già làng, chức sắc tôn giáo, người biết rõ vụ, việc;

+ Đại diện của một số hộ dân sinh sống lâu đời tại xã, phường, thị trấn biết rõ về nguồn gốc và quá trình sử dụng đối với thửa đất đó;

+ Cán bộ địa chính, cán bộ tư pháp xã, phường, thị trấn.

+ Tùy từng trường hợp cụ thể, có thể mời đại diện Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh;

• Tổ chức cuộc họp hòa giải có sự tham gia của các bên tranh chấp, thành viên Hội đồng hòa giải và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

(Việc hòa giải chỉ được tiến hành khi các bên tranh chấp đều có mặt. Trường hợp một trong các bên tranh chấp vắng mặt đến lần thứ hai thì được coi là việc hòa giải không thành).

Bước 3: Lập biên bản hòa giải 

• Nếu hòa giải thành:

Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà các bên tranh chấp có ý kiến bằng văn bản khác với nội dung đã thống nhất trong biên bản hòa giải thành thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức lại cuộc họp Hội đồng hòa giải để xem xét giải quyết đối với ý kiến bổ sung và phải lập biên bản hòa giải thành hoặc không thành.

Trường hợp hòa giải thành mà có thay đổi hiện trạng về ranh giới sử dụng đất, chủ sử dụng đất thì Ủy ban nhân dân cấp xã gửi biên bản hòa giải thành đến cơ quan có thẩm quyền để giải quyết theo quy định

• Nếu hòa giải không thành:

Trường hợp hòa giải không thành hoặc sau khi hòa giải thành mà có ít nhất một trong các bên thay đổi ý kiến về kết quả hòa giải thì Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản hòa giải không thành và hướng dẫn các bên tranh chấp gửi đơn đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp tiếp theo. (Điều 88 Nghị định 43/2014/NĐ-CP, được sửa đổi bởi Nghị định 148/2020/NĐ-CP)

Trên đây là những thông tin liên quan đến hòa giải tranh chấp đất đai. Việc hòa giải phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác nhau. Hi vọng bài viết giúp cung cấp cho người đọc những thông tin hữu ích. Theo dõi Dignity Law để khám phá thêm nhiều kiến thức bổ ích khác.

Tham khảo thêm:

 Xử lý tranh chấp đất đai và những điều cần biết

Lưu Ý Đặt Cọc Mua Nhà Khi Đang Cầm Sổ Ngân Hàng